ก่อนจะมาเป็นโป๊ป เลโอ ที่ 14 (ตอน 1): ความสัมพันธ์แบบตึงๆ กับโป๊ปฟรานซิส และทำไมโป๊ปเลโอต้องถือสัญชาติเปรู
เปิดฉากตอนแรกของ Series ยาวๆ “ก่อนจะมาเป็นโป๊ป เลโอ ที่ 14 (ตอน 1)” ผมขอเริ่มด้วยการเล่าถึงประวัติครอบครัวแบบสั้นๆ จากนั้น ความสัมพันธ์แบบตึงๆกับคาร์ดินัลฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ และทำไมโป๊ปเลโอ ที่ 14 ต้องถือสัญชาติเปรู ไปติดตามกันได้เลยครับ
- โป๊ปเลโอคือลูกหลานผู้อพยพ “หลากหลายเชื้อชาติ”
โรเบิร์ต ฟรานซิส เพรโวสท์ หรือพระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 มาจาก “โดลตัน” ชานเมืองทางใต้ของชิคาโก้ สหรัฐอเมริกา เขาเป็นหนึ่งในลูกหลานผู้อพยพเข้ามาในอเมริกา
โป๊ป เลโอ ที่ 14 มีพี่น้อง 3 คน ทั้งหมดเป็นชายล้วน เขาเป็นน้องชายคนสุดท้าย พี่ชายคนโตคือ “หลุยส์ เพรโวสท์” เป็นทหารผ่านศึกกองทัพเรือช่วงสงครามเวียดนาม หลังจากนั้นได้เรียนต่อด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และทำงานในสายอุตสาหกรรมนี้ พี่ชายคนรองคือ “จอห์น เพรโวสท์” อดีตครูและผู้บริหารโรงเรียนคาทอลิกกว่า 35 ปี โดยเป็นครูใหญ่ประจำโรงเรียนนานถึง 27 ปี
บรรพบุรุษฝ่ายพ่อของโป๊ปเลโอ มีเชื้อสายอิตาเลี่ยนและฝรั่งเศส นามสกุลเดิมของฝั่งพ่อคือ “ริจจิตาโน่” ปู่มาจากเมืองมิลัซโซ่ แคว้นซิซิเลีย แต่ต่อมาเปลี่ยนนามสกุลเป็น “เพรโวสท์” ตามแม่ยายของปู่ โดยเปลี่ยนหลังจากอพยพมาอเมริกา ส่วนย่าทวดฝั่งพ่อของโป๊ปเลโอ มีเชื้อสายฝรั่งเศส โดยมาจากเมืองเลอ อาฟร์ แคว้นนอร์มังดี
ส่วนบรรพบุรุษฝ่ายแม่ มีเชื้อสายสแปนิช-เครโอว (Creole) และแอฟริกันแคริบเบียน ปู่กับย่าของแม่มีเชื้อสายเครโอว (ชาวเครโอวมีวัฒนธรรมผสมผสานระหว่างแอฟริกัน-แคริบเบียน) โดยปู่ของแม่เกิดในประเทศเฮติ
ด้วยเหตุนี้ พระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 จึงบอกกับทุกคนว่า พระองค์เป็น “ลูกหลานผู้อพยพ” หลังจากไม่กี่วันที่ได้รับเลือกเป็นพระสันตะปาปา
- ความสัมพันธ์แบบตึงๆ ก่อนดีขึ้นแบบต่อเนื่อง
การรู้จักกันครั้งแรกระหว่าง คุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ (โป๊ปเลโอ) กับ คาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ (โป๊ปฟรานซิส) ต้องย้อนกลับไปช่วงต้นปี 2001
ตอนนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ เป็นอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยนที่กรุงโรม เขาจะแบ่งเวลาครึ่งหนึ่งให้กับการเดินไปเยี่ยมสมาชิกของคณะกว่า 3,000 คนทั่วโลก คุณพ่อเพรโวสท์เดินทางไปอาร์เจนติน่าบ่อยๆ และได้พบกับ คาร์ดินัลแบร์โกโญ่ อาร์คบิช็อปแห่งบัวโนสไอเรส ทั้งสองมีอะไรคล้ายกันมาก หนึ่งในนั้นคือการได้รับความไว้วางใจในคณะให้ขึ้นมาเป็นอธิการตั้งแต่อายุยังน้อย
ค.ศ.2012 ตอนนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ เป็นอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยน (วาระที่สอง) ท่านกับคาร์ดินัลแบร์โกโญ่ มีความเห็นไม่ตรงกัน เพราะคาร์ดินัลแบร์โกโญ่ ต้องการให้สงฆ์คนหนึ่งของคณะออกัสติเนี่ยนมาช่วยงานที่เขตศาสนปกครองบัวโนสไอเรสที่ตนเองดูแล แต่คุณพ่อเพรโวสท์ ปฏิเสธคำขอเพราะเตรียมงานอื่นให้ทำ ด้วยเหตุนี้ คาร์ดินัลแบร์โกโญ่ จึงไม่พอใจพอสมควร และนั่นคือการพบกันครั้งสุดท้ายในฐานะที่ยังเป็นคาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่
ค.ศ.2013 พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 สละตำแหน่ง คาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ ได้รับเลือกให้เป็นพระสันตะปาปาองค์ใหม่ นามว่า พระสันตะปาปา ฟรานซิส
ระหว่างนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ พูดแซวขำๆกับเพื่อนในคณะออกัสติเนี่ยนว่า “ขอบคุณพระเจ้า พ่อคงไม่ต้องเป็นบิช็อปแล้ว เพราะไม่ใช่ทุกครั้งที่พ่อกับคาร์ดินัลแบร์โกโญ่เห็นตรงกันตลอด”
อย่างไรก็ตาม หลังจากพระสันตะปาปา ฟรานซิส ได้รับเลือกในค.ศ. 2013 และเป็นปีสุดท้ายที่คุณพ่อเพรโวสท์ จะดำรงตำแหน่งอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยน (วาระที่สอง) คุณพ่อเพรโวสท์ ส่งจดหมายเชิญพระสันตะปาปา ฟรานซิส ให้มาเป็นประธานในพิธีมิสซาของการประชุมสามัญของคณะออกัสติเนี่ยน ซึ่งจัดที่วัดนักบุญโมนิก้า มารดาของนักบุญออกัสติน
ตอนนั้น เพื่อนนักบวชในคณะ แซวคุณพ่อเพรโวสท์ว่า “พระสันตะปาปา ฟรานซิส ไม่มาหรอก เขาปฏิเสธแน่ๆ” … แต่ผิดคาด พระสันตะปาปา ฟรานซิส ตอบตกลง และนั่นทำให้ คุณพ่อเพรโวสท์ ประหลาดใจและอึ้งมากๆ
หลังมิสซาดังกล่าว พระสันตะปาปา ฟรานซิส เข้ามาคุยแบบส่วนตัวกับคุณพ่อเพรโวสท์ว่า “ตอนนี้ พักผ่อนเยอะๆนะ” คำพูดนี้ คุณพ่อเพรโวสท์บอกว่า “ตอนแรกเข้าใจว่า พระสันตะปาปาน่าจะหมายถึงพักเยอะๆ เพราะเห็นเหนื่อยจากการจัดประชุมสามัญของคณะ”
แต่หลังจากนั้น 1 ปี หรือในค.ศ.2014 พระสันตะปาปา ฟรานซิส แต่งตั้งคุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ ให้เป็นผู้ดูแลเขตศาสนปกครองชิกลาโย่ ประเทศเปรู และปีถัดมา ค.ศ.2015 ก็แต่งตั้งให้เป็นบิช็อปปกครองเขตศาสนปกครองดังกล่าว
เรื่องที่เขียนมาทั้งหมดนี้ มี “คลิป” ที่ตัวของคุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ เล่าด้วยตัวเอง โดยเป็นการเล่าแบบติตตลกในงานเลี้ยงอำลาท่านในค.ศ.2023 โอกาสที่ พระสันตะปาปา ฟรานซิส เรียกตัวท่านให้มาทำงานที่วาติกัน ในฐานะประธานสมณกระทรวงเพื่อบิช็อป
“สวดให้พ่อด้วยนะ” คุณพ่อเพรโวสท์ กล่าวอำลาคริสตชนเมืองชิกลาโย่ ประเทศเปรู โดยใช้คำพูดแบบพระสันตะปาปา ฟรานซิส เวลากล่าวอำลาทุกคน
- ทำไม โป๊ปเลโอ ถึงมีสัญชาติเปรู
เรื่องนี้ หลายคนไม่น่าทราบ แต่ผมไปค้นข้อมูลมาให้แล้ว
นี่คือข้อตกลงที่เป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศที่ลงนามโดยรัฐบาลเปรู (สมัยรัฐบาลทหาร) กับสันตะสำนัก เพื่อกำหนดความสัมพันธ์ทางกฎหมายระหว่างสองฝ่าย โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ.1980
ข้อกำหนดตามความตกลงระหว่างสันตะสำนักและรัฐบาลเปรู (1980) ข้อ 7 ระบุว่า “อาร์คบิช็อปและบิช็อปประจำเขตศาสนปกครองในเปรู ต้องเป็นผู้มีสัญชาติเปรู”
ส่วนมิชชันนารี่หรือบาทหลวงต่างชาติ สามารถทำงานในเปรูได้ แต่ไม่สามารถดำรงตำแหน่ง “บิช็อปเขตศาสนปกครอง” (Residential Bishop) ได้ แต่ตำแหน่งอื่น เช่น บิช็อปผู้ช่วย (Coadjutor Bishop) หรือผู้แทนพระสันตะปาปา (Apostolic Administrator) ไม่ต้องมีสัญชาติเปรู
ด้วยเหตุที่พระสันตะปาปา ฟรานซิส แต่งตั้ง บิช็อป โรเบิร์ต เพรโวสท์ ให้เป็นบิช็อปแห่งชิกลาโย่ จึงทำให้ตัวของบิช็อปเพรโวสท์ ต้องยื่นขอสัญชาติเปรู ตามกฎหมาย ซึ่งต้องอาศัยอยู่ในเปรูอย่างน้อย 2 ปี และผ่านการทดสอบความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับประเทศ