คำสอน : ความกระตือรือร้นในการประกาศพระวรสาร: ความร้อนรนของผู้เชื่อในการประกาศข่าวดี (18) การประกาศวรสารเป็นภาษาแม่ของตน – นักบุญฮวน ดิเอโก ผู้นำสารของพระแม่มารีย์
เจริญพรมายังลูก ๆ และพี่น้องที่รัก อรุณสวัสดิ์
ในการเดินทางเพื่อรื้อฟื้นความกระตือรือร้นในการประกาศพระวรสาร และพิจารณาแบบอย่างว่าความร้อนรนในการประกาศ ความกระตือรือร้นในการประกาศพระวรสาร มีพัฒนาการอย่างไรในประวัติศาสตร์ของพระศาสนจักร วันนี้เราจะมาพิจารณาตัวอย่างจากทวีปอเมริกา การประกาศพระวรสารที่นั่นมีแหล่งต้นทางหนึ่งที่มอบความมีชีวิตชีวาอยู่เสมอ ซึ่งก็คือแม่พระแห่งกัวดาลูเป พอได้ยินแบบนี้ พ่อเห็นว่าคนเม็กซิโกต่างรู้สึกดีใจ แน่นอนว่าพระวรสารได้ไปถึงทวีปอเมริกาตั้งแต่ก่อนที่จะมีการประจักษ์ของแม่พระ[แห่งกัวดาลูเป] แต่น่าเสียใจที่ว่าในยุคนั้นการแพร่ธรรมกลับเป็นสิ่งที่มาคู่กับการแสวงหาผลประโยชน์ทางโลก และแทนที่[ผู้แพร่ธรรมในยุคนั้น]จะใช้หนทางของการปรับเข้าหาวัฒนธรรมท้องถิ่น แต่เขากลับใช้วิธีการแบบเร่งรัดในการเอารูปแบบ[ของคริสต์ศาสนา]ที่มีอยู่แล้ว ซึ่งก็คือแบบยุโรป ไปยัดเยียดแก่คนที่นั่น โดยไม่ได้ให้ความเคารพต่อชนพื้นเมืองมากเพียงพอ
แต่ในอีกด้านหนึ่ง แม่พระแห่งกัวดาลูเปได้ปรากฏกายในชุดเครื่องแต่งกายของชนพื้นเมือง แม่พระพูดภาษาของพวกเขา แม่พระยินดีต้อนรับและมีความรักต่อวัฒนธรรมท้องถิ่น แม่พระเป็นมารดา ซึ่งมีที่ว่างสำหรับลูกทุกคนภายใต้ผ้าคลุมของท่าน พระเป็นเจ้าทรงรับร่างกายมนุษย์ภายใน[ครรภ์ของ]แม่พระ และแม้ในทุกวันนี้ พระองค์ก็ยังคงแสดงพระองค์ภายในการใช้ชีวิตของผู้คนทั้งมวลโดยผ่านทางแม่พระ
ที่จริงแล้วแม่พระได้ประกาศพระเป็นเจ้าโดยใช้ภาษาที่เหมาะสมที่สุด กล่าวคือ ท่านใช้ภาษาแม่[ของผู้ฟัง] เวลาที่แม่พระพูดกับเราก็เช่นกัน ท่านพูดกับเราด้วยภาษาแม่ของเรา ภาษาที่เราเข้าใจดี พระวรสารถูกถ่ายทอดผ่านภาษาแม่ ในที่นี้พ่ออยากถือโอกาสขอบคุณบรรดาคุณแม่และบรรดาคุณย่าคุณยาย ที่ได้ถ่ายทอด[พระวรสาร]ให้แก่ลูกหลานของตน ความเชื่อถูกถ่ายทอดด้วยชีวิต นี่เป็นเหตุผลว่าทำไมบรรดาคุณแม่และบรรดาคุณย่าคุณยายจึงเป็นผู้ประกาศพระวรสารคนแรก ให้เราปรบมือชื่นชมบรรดาคุณแม่และบรรดาคุณย่าคุณยายด้วย นอกจากนี้ อย่างที่แม่พระได้แสดงให้เราเห็นแล้วว่า พระวรสารถูกถ่ายทอดภายในความเรียบง่าย ทุกครั้งที่แม่พระประจักษ์ ท่านจะเลือกปรากฏตัวแก่ผู้คนที่มีจิตใจเรียบง่าย เป็นเช่นนี้ทั้งที่เนินเขาเทเปยัคในเม็กซิโก [คือแม่พระแห่งกัวดาลูเป] ที่ลูร์ด และที่ฟาติมาด้วย แม่พระปรากฏตัวแก่ผู้ที่ท่านเลือก แม่พระพูดกับเขา แม่พระพูดกับทุกคนในภาษาที่เหมาะสมกับทุกคน ในภาษาที่เข้าใจได้ ไม่ต่างกับที่พระเยซูคริสต์ทรงกระทำ
ขอให้เราพิจารณาคำบอกเล่าเป็นพยานของนักบุญฮวน ดิเอโก ผู้นำสารของแม่พระ ท่านเป็นชายหนุ่มคนพื้นเมืองที่ได้รับการเผยแสดงของแม่พระในการประจักษ์ที่กัวดาลูเป ท่านเป็นคนเรียบง่าย เป็นคนพื้นเมืองหรือที่เรียกว่า อินดิโอ (indio) พระเป็นเจ้าผู้ทรงพอพระทัยจะทำอัศจรรย์ผ่านทาง “คนเล็ก ๆ น้อย ๆ” ได้มองมายังท่าน ท่านได้รับเชื่อ[เป็นคาทอลิก]ตอนที่เป็นผู้ใหญ่แต่งงานมีครอบครัวแล้ว และตอนที่ท่านได้รับการประจักษ์ของแม่พระเมื่อเดือนธันวาคม ค.ศ. 1531 ท่านอายุได้ประมาณ 55 ปี ขณะที่ท่านเดินอยู่ ท่านได้มองเห็นแม่พระบนเนินเขาแห่งหนึ่ง แม่พระเรียกท่านด้วยน้ำเสียงอ่อนหวาน แล้วแม่พระเรียกท่านว่าอย่างไร “ฮวนนิโต ลูกรักตัวน้อยของแม่” (Nican Mopohua, 23) จากนั้นแม่พระได้บอกให้ท่านไปหาบิชอป เพื่อให้เขาบอกบิชอป ประมุขพระศาสนจักรท้องถิ่นให้สร้างวัดในจุดที่แม่พระได้ปรากฏตัว นักบุญฮวน ดิเอโก เป็นคนง่าย ๆ เมื่อแม่พระพูดเช่นนี้ท่านก็ยินดีทำ ท่านเดินทางไปด้วยใจกว้างและด้วยใจบริสุทธิ์ แต่กลับต้องใช้เวลานานกว่าจะได้พบบิชอป ในที่สุดท่านก็ได้พูดกับบิชอป แต่บิชอปยังไม่เชื่อท่าน บางครั้งพวกพระสังฆราช ที่รวมถึงพ่อด้วย ก็เป็นอย่างนี้แหละลูก หลังจากนั้นท่านนักบุญได้พบแม่พระอีกครั้ง แม่พระปลอบใจท่าน และบอกให้ท่านลองใหม่อีกครั้ง ท่านนักบุญได้กลับไปหาบิชอปอีก และได้พบบิชอปหลังจากต้องเจอความลำบากมากมาย แต่เมื่อบิชอปได้ฟัง กลับบอกให้ท่านนักบุญออกไปให้พ้น และก็ได้ส่งคนหลายคนสะกดรอยตามท่านนักบุญไปด้วย นี่คืออุปสรรคที่เป็นสิ่งทดสอบการประกาศ เราจะเห็นว่าถึงแม้ผู้ประกาศจะมีความร้อนรน แต่บางครั้งก็ต้องเจอกับเรื่องไม่คาดคิด บางครั้งเรื่องไม่คาดคิดแบบนี้ก็มาจากพระศาสนจักรเองด้วย
ที่จริงแล้วในการประกาศนั้น เพียงแค่การเป็นพยานแห่งความดียังไม่เพียงพอ แต่ยังต้องรู้จักอดทนต่อความชั่วเช่นกัน อย่าลืมว่าการประกาศพระวรสารเป็นสิ่งสำคัญ และลำพังการเป็นพยานแก่ความดีนั้นไม่เพียงพอ แต่เรายังต้องรู้จักอดทนต่อความชั่ว คริสตชนย่อมทำดี แต่เขาย่อมอดทนต่อความชั่วด้วย สองอย่างนี้ไปด้วยกัน ชีวิตก็เป็นแบบนี้แหละลูก แม้กระทั่งทุกวันนี้ก็เช่นกัน ในการปรับพระวรสารเข้าหาวัฒนธรรม และการนำให้วัฒนธรรมนั้นยอมรับพระวรสาร ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำอยู่ในหลาย ๆ ที่นั้น ผู้ทำงานจำเป็นต้องมีความแน่วแน่และอดทน ไม่กลัวความขัดแย้ง และไม่ยอมแพ้ พ่อคิดถึงหลายประเทศที่มีการเบียดเบียนคริสตชนเพียงเพราะเขาเป็นคริสตชน ทำให้คริสตชนไม่สามารถนับถือศาสนาได้อย่างสะดวกและสงบสุข แม้แต่ท่านนักบุญฮวน ดิเอโกเอง ท่านก็ต้องเสียกำลังใจเมื่อถูกพระสังฆราชไล่ออกจากห้อง ท่านได้ขอร้องให้แม่พระมอบหมายงานนี้ให้แก่ผู้อื่นที่มีคนเคารพนับถือและมีความสามารถมากกว่าตน แต่แม่พระบอกให้ท่านอดทนพยายาม ภายในการประกาศทุกอย่าง ย่อมมีความเสี่ยงที่ว่าผู้ประกาศอาจยอมแพ้เมื่อบางสิ่งไม่ได้เป็นไปอย่างที่ควรจะเป็น พอเป็นเช่นนี้ ผู้ประกาศก็อาจสูญเสียกำลังใจ ทำให้เขาถอนตัวออกมา และอาจเก็บตัวอยู่ภายในกรอบของสิ่งที่ตนเองเชื่อมั่น เช่น ภายในกลุ่มเล็ก ๆ หรือภายในการทำกิจศรัทธาบางอย่างเป็นการส่วนตัว แต่ในทางตรงกันข้าม เวลาที่แม่พระปลอบใจเรา แม่พระผลักดันให้เราไปข้างหน้า ช่วยให้เราเติบโต เช่นเดียวกับมารดาที่ดีที่ผลักดันให้ลูกไปพบกับความท้าทายต่าง ๆ ของโลก แต่ก็ยังเดินตามลูกไป ไม่ปล่อยให้ลูกอยู่คนเดียว
เมื่อนักบุญฮวน ดิเอโกได้รับกำลังใจเช่นนี้ ท่านก็ได้กลับไปหาบิชอป บิชอปถามหาอัศจรรย์จากท่าน แม่พระสัญญากับท่านว่าจะทำอัศจรรย์ให้อันหนึ่ง และได้ปลอบใจท่านว่า “ลูกไม่ต้องกลัว ไม่ต้องกังวลใจอะไรทั้งนั้น […] แม่ก็อยู่ที่นี่ไม่ใช่หรือ” (Nican Mopohua, 118-119) คำพูดนี้ช่างสวยงามเหลือเกิน หลายครั้งที่เรารู้สึกอ้างว้างเหี่ยวแห้ง เศร้าใจ ทุกข์ยากลำบาก แม่พระพูดกับเราแบบนี้ด้วยเช่นกันในใจเราว่า “แม่ก็อยู่ที่นี่ไม่ใช่หรือ” [แม่พระ]ใกล้ชิดเราตลอดเวลาเพื่อปลอบโยนเรา และมอบพลังความเข้มแข็งให้เราเดินหน้าต่อไป
หลังจากนั้น แม่พระได้ให้ท่านนักบุญไปเก็บดอกไม้ที่ยอดเนินเขาอันแห้งแล้ง แต่ถึงแม้ว่าตอนนั้นจะเป็นฤดูหนาว ท่านนักบุญกลับได้พบดอกไม้สวยงามหลายดอก ท่านได้เก็บดอกไม้มาห่อไว้ในเสื้อคลุม และนำดอกไม้พวกนี้ยกถวายให้แม่พระ หลังจากนั้นแม่พระบอกให้ท่านเอาดอกไม้เหล่านี้ไปแสดงให้บิชอปเห็นเป็นหลักฐาน ท่านนักบุญได้เดินทางไปหาบิชอป ท่านรอด้วยความอดทน และในที่สุดเมื่อพระสังฆราชให้เข้าพบ ท่านก็ได้เปิดเสื้อคลุมแบบพื้นเมือง (มีชื่อเรียกในภาษาพื้นมืองว่า ทิลมา tilma) ของท่านต่อหน้าบิชอปเพื่อให้บิชอปได้เห็นดอกไม้ แต่กลับเกิดอัศจรรย์ขึ้นว่า มีรูปแม่พระปรากฏบนผ้าคลุม รูปนี้เป็นสิ่งมหัศจรรย์และดูราวกับแม่พระมีชีวิต เราทั้งหลายคุ้นเคยกับรูปนี้ดี และที่แววตาของแม่พระในรูปนี้ก็ยังคงมีภาพของตัวละครสำคัญในฉากอัศจรรย์นี้สะท้อนอยู่ภายใน นี่คือความเหลือเชื่อไม่คาดคิดจากพระเป็นเจ้า หากที่ใดมีความตั้งใจและมีความนอบน้อมเชื่อฟัง พระเป็นเจ้าก็จะอาจทรงทำกิจการบางอย่างที่คาดไม่ถึง ในเวลาและในหนทางที่เราไม่อาจคาดเดาได้ เช่นนี้เอง ต่อมาจึงได้มีการสร้างสักการสถานตามคำขอของแม่พระ และทุกวันนี้เราก็ยังสามารถเดินทางไปเยี่ยมเยือนสักการสถานนี้ได้
[หลังจากนั้น] นักบุญฮวน ดิเอโก ได้ละทิ้งทุกสิ่งทุกอย่าง และได้อุทิศตนแก่สักการสถานนี้โดยได้รับอนุญาตจากบิชอป ท่านได้ต้อนรับผู้มาแสวงบุญและประกาศพระวรสารให้แก่เขา นี่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในสักการสถานแห่งต่าง ๆ ของแม่พระ คือต่างเป็นจุดมุ่งหมายของผู้แสวงบุญ และเป็นสถานที่แห่งการประกาศ ซึ่งทุกคนจะรู้สึกสบายใจเหมือนอยู่บ้านของตนเอง เพราะว่าสักการะสถานของแม่พระ เป็นบ้านของแม่พระ ซึ่งเป็นแม่ของทุก ๆ คน นอกจากนี้[พอได้ไปยังสักการสถานของแม่พระ]ทุกคนก็ยังจะรู้สึกคิดถึงบ้าน หมายความว่าปรารถนาอยากไปในที่ที่จะได้พบแม่พระ คือบนสวรรค์ด้วย สักการสถานต่าง ๆ ของแม่พระ เป็นสถานที่ที่ผู้คนเปิดรับความเชื่อในวิธีที่เรียบง่าย ในวิธีที่แท้จริง และเป็นวิธีที่เข้าถึงผู้คนจำนวนมาก แม่พระรับฟังเสียงคร่ำครวญและเยียวยาความเศร้าโศกของเรา ดังที่แม่พระได้กล่าวกับนักบุญฮวน ดิเอโก (เทียบ Nican Mopohua, 32) เช่นนี้แล้ว เราเองก็ต้องเรียนรู้ว่า เวลาใดที่ชีวิตของเรามีความยากลำบาก ให้เราไปหาแม่พระ และเวลาใดที่ชีวิตเรามีความสุข ก็ได้ไปหาและแบ่งปันกับแม่พระด้วย เราจะต้องไปหาแม่พระ ซึ่งเป็นบ่อน้ำแห่งการปลอบโยนและความเมตตาท่ามกลางความแห้งแล้ง เราสามารถปล่อยวางภาระหนักต่าง ๆ ในชีวิตไว้ในอ้อมแขนของแม่พระ และกลับมาดำเนินชีวิตโดยมีสันติสุขในจิตใจ ที่อาจเป็นสันติสุขในแบบของเด็กเล็ก ๆ ด้วย
พระสันตะปาปาฟรานซิสทรงมีพระดำรัสทักทายพิเศษ
พ่อขอต้อนรับผู้แสวงบุญและผู้มาเยือนที่พูดภาษาอังกฤษ ซึ่งได้มาหาพ่อในวันนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มผู้ช่วยมิสซาจากมอลตา และกลุ่มนักขับจากยูกันดา พ่อขอให้ลูกและครอบครัวของลูกได้รับความปิติยินดีและสันติสุขแห่งพระเยซูคริสต์ องค์พระผู้เป็นเจ้าของเราทั้งหลาย ขอให้พระเป็นเจ้าอวยพรลูกทุกคน
พ่อคิดถึงเยาวชน คนป่วย คนชรา และคนที่เพิ่งแต่งงาน ขอให้แบบอย่างของนักบุญบาร์โธโลมิวที่เราจะฉลองในวันพรุ่งนี้ ได้ช่วยให้ลูกเป็นพยานที่ซื่อสัตย์ต่อพระเยซูคริสต์เจ้า และให้ลูกมีความเชื่อเพื่อที่จะได้อดทนต่อความยากลำบาก โดยคิดถึงเรื่องราวความยากลำบากที่เหล่าอัครสาวกต้องอดทนภายในพระวรสาร นอกจากนี้ให้เรามอบประเทศยูเครนซึ่งเป็นที่รักและกำลังประสบภัยสงครามอย่างรุนแรงไว้ในการเสนอวิงวอนของนักบุญบาร์โธโลมิว พี่น้องที่รัก ให้เราภาวนาพี่น้องในยูเครน พวกเขากำลังทรมานอย่างมาก สงครามเป็นสิ่งเลวร้าย มีเด็กจำนวนมากหายสาบสูญ มีคนจำนวนมากเสียชีวิต พ่อขอร้อง ให้เราช่วยกันอธิษฐานภาวนา ให้เราอย่าลืมยูเครนที่กำลังถูกทำร้าย ในวันนี้ซึ่งเป็นวันสำคัญสำหรับชาวยูเครน [วันที่ 23 สิงหาคม เป็นวันฉลองเอกราชของประเทศยูเครน]
พ่อขออวยพรลูกทุกคน
สรุปการสอนคำสอนของพระสันตะปาปาฟรานซิส
ลูก ๆ และพี่น้องที่รัก ในการเรียนคำสอนต่อเนื่องเรื่องความร้อนรนในการประกาศ เราได้ไตร่ตรองเรื่องการเผยแผ่พระวรสารผ่านการเป็นพยานโดยคนจำนวนมากทั้งชายหญิง จากยุคสมัยและสถานที่ต่าง ๆ กัน ในวันนี้ให้เราพิจารณาเรื่องราวการประจักษ์ของแม่พระแห่งกัวดาลูเปต่อนักบุญฮวน ดิเอโก เหตุการณ์ครั้งนั้นสำคัญยิ่งยวดในฐานะเป็นสิ่งช่วยเหลือการประกาศพระวรสารในทวีปอเมริกา แม่พระได้ปรากฏกายแก่ท่านนักบุญโดยสวมเครื่องแต่งกายแบบคนพื้นเมืองและพูดภาษาพื้นเมือง แม่พระได้แสดงออกว่าท่านเป็นมารดา เป็นมารดาพระเจ้า และได้เชื้อเชิญบรรดาคนพื้นเมืองให้มาหลบภัยภายใต้ผ้าคลุมของท่าน แม่พระได้แสดงอัศจรรย์โดยทำให้มีดอกกุหลาบบานกลางฤดูหนาว และได้ปรากฏโฉมเป็นรูปบนเนื้อผ้าของเสื้อคลุมท่านนักบุญ อัศจรรย์เหล่านี้ได้แสดงออกอย่างงดงามถึงการถึงพระเจ้าทรงรักคนยากจนเป็นพิเศษ รวมทั้งการที่แม่พระผู้เป็นมารดาช่วยกระทำกิจการเพื่อร่วมมือให้พระอาณาจักรพระเจ้าแพร่ขยายออกไป นอกจากนี้ยังเตือนใจให้เราไม่ลืมบทบาทสำคัญของบรรดาคุณแม่และคุณย่าคุณยายในการเผยแพร่พระวรสาร และให้เราต้องเอาอย่างนักบุญฮวน ดิเอโก โดยให้มีความเพียรพยายามอดทนในความเชื่อจากการที่เราได้รับศีลล้างบาป ขอให้พระนางมารีย์ พระมารดาพระเจ้า ผู้ซึ่งได้ทำให้การสถิตอยู่ของท่านด้วยความรักได้เป็นที่รับรู้ของจิตใจผู้คนทั้งที่กัวดาลูเป และที่สักการสถานแม่พระแห่งอื่น ๆ มากมายทั่วโลก ได้โปรดนำพาจิตใจของผู้คนมาหาพระเยซูคริสต์ บุตรของพระนาง และให้เขาได้มาหาความจริงในพระวรสารที่เป็นสิ่งช่วยมนุษย์ให้รอด
(วิษณุ ธัญญอนันต์ และวรินทร เติมอริยบุตร เก็บการสอนคำสอนของพระสันตะปาปามาแบ่งปันและเพื่อการไตร่ตรอง)